H αρχαιότερη βυθισμένη πόλη του κόσμου

H αρχαιότερη βυθισμένη πόλη του κόσμου

Αντίκρυ από το λιμάνι του χωριού της Ελαφονήσου βρίσκεται η Νησίδα Πετρί (Παυλοπέτρι) και η ομώνυμη, υπέροχη παραλία Παυλοπέτρι με τον σημαντικότερο ενάλιο αρχαιολογικό τόπο της Ελλάδας «το Παυλοπέτρι», την αρχαιότερη βυθισμένη πόλη του κόσμου. Βρίσκεται δίπλα στην λίμνη Στρογγύλη και αυτή η παραλία, όπως και η Πούντα, επηρεάστηκε από την έντονη μετακίνηση άμμου τα τελευταία χρόνια με αποτέλεσμα τα νερά να γίνουν πιο ρηχά, να μικρύνει σε μήκος, να χάσει πλάτος και έτσι να αποκαλυφθούν επιπλέον ταφικά μνημεία και άλλα αρχαία μνημεία.

Η βυθισμένη πόλη ανακαλύφθηκε, το 1967, από τον Νικολάς Φλέμινγκ και την ομάδα του, οι οποίοι εντυπωσιάστηκαν από τη δομή της. Είχε διώροφα σπίτια, δρόμους, ακόμα και σύστημα διαχείρισης υδάτων. Όλα αυτά σε μια πόλη που χτίστηκε την εποχή του Χαλκού. Υπάρχουν τουλάχιστον 15 κτίρια σε βάθος 3 με 4 μέτρων και οι πρόσφατες έρευνες του 2009 αποκάλυψαν ότι εκτείνεται σε 9 στρέμματα. Αρχικά, υπήρχε η εκτίμηση ότι η πόλη χτίστηκε περί το 1600-1100 π.Χ. αλλά αργότερα οι έρευνες αποκάλυψαν μέσω των ευρημάτων ότι κατοικούταν πριν από το 2800π.Χ., στην αρχή της εποχής του Χαλκού, ενώ πιθανολογείται ότι η πόλη βυθίστηκε το 1000 π.Χ.

Παρά το γεγονός της φυσικής καταστροφής από το νερό με την πάροδο των αιώνων, η διάταξη της πόλης είναι όπως ήταν πριν από χιλιάδες χρόνια. Η έρευνα μιας ομάδας έμπειρων αρχαιολόγων του 2009, η υποβρύχια ρομποτική και η χρήση τελευταίας τεχνολογίας γραφικών επέτρεψαν τη συναρμολόγηση των μυστικών της βυθισμένης πόλης στο Παυλοπέτρι. Είναι η πρώτη βυθισμένη πόλη που επαναδημιουργήθηκε ψηφιακά σε τρεις διαστάσεις. Η χαρτογράφηση Σόναρ με τεχνικές που αναπτύχθηκαν για στρατιωτικούς σκοπούς, αλλά και για την εύρεση πετρελαϊκών κοιτασμάτων βοήθησε τις πρόσφατες έρευνες.

Από τον Οκτώβριο του 2009 και μετά, τέσσερις ακόμα επιτόπιες έρευνες έλαβαν χώρα σε συνεργασία ελληνικών υπηρεσιών, αλλά και διεθνών πανεπιστημίων και επιστημόνων. Αυτές οι έρευνες περιλάμβαναν και ανασκαφές, ενώ ένα από τα αποτελέσματα τους ήταν το ότι απέδειξαν πως η πόλη ήταν το κέντρο μιας ακμάζουσας βιομηχανίας κλωστοϋφαντουργίας. Επίσης, στην περιοχή βρέθηκαν πολλά μεγάλα πιθάρια από την Κρήτη, γεγονός που προδίδει πως η πόλη ήταν και μεγάλο εμπορικό λιμάνι.

Από άλλους θεωρείται ότι το Παυλοπέτρι ποντίσθηκε το 375 μ.Χ. από τον ίδιο σεισμό που κατέστρεψε και το Γύθειο. Θεωρείται ότι το παραθαλάσσιο έδαφος σε μεγάλη έκταση μετακινήθηκε και έτσι έγινε αποκοπή της τότε χερσονήσου στην οποία βρισκόταν η Όνου Γνάθος και έτσι δημιουργήθηκε το σημερινό νησί της Ελαφόνησου.

Το έργο της αρχαιολογικής ομάδας με επικεφαλής των ερευνών τον Δρ. Τζον Χέντερσον προβλήθηκε σε ντοκιμαντέρ που μεταδόθηκε από το BBC 2 το 2011. «Είναι ένα από τα λίγα μέρη στον κόσμο όπου μπορείς κυριολεκτικά να κολυμπήσεις κατά μήκος ενός βυθισμένου δρόμου μιας αρχαίας πόλης ή να κοιτάξεις μέσα σε έναν τάφο», δήλωσε ο Δρ. Χέντερσον.

Το τρισδιάστατο μοντέλο της βυθισμένης πολιτείας, που παρουσιάστηκε στο βρετανικό δίκτυο, είναι εντυπωσιακό και απεικονίζει μια πόλη ακμάζουσα. Οι αρχαιολόγοι εντόπισαν θραύσματα αντικειμένων, όπως αγγεία μαγειρέματος και πόσης. Βρέθηκαν, ακόμη, υπολείμματα εκατοντάδων τεράστιων πίθων, που χρησιμοποιούνταν για αποθήκευση, αλλά και μεταφορά διαφόρων προϊόντων, όπως λαδιού, κρασιού, χρωμάτων, αρωμάτων ακόμα και αγαλματιδίων.